Y-DEPYapılandırılmış Disleksi Eğitim ProgramıUygulayıcı ve Eğitimciler Akademisi

Orton-Gillinghom Yaklaşımı Nedir? Temel İlkeleri

ORTON-GİLLİNGHAM YAKLAŞIMI

Yaklaşım adını öğrenme güçlüğü alanında etkili iki kişiden almaktadır. Dr. Samuel Orton ve Anna Gillingham’dır. Seksen yıldan fazla süre önce Dr. Samuel Torrey Orton (1879-1948) adlı bir nöropsikiyatrist ve patolog dil işleme bozukluğu ve öğrenme güçlüğü ile ilgili araştırmalar yapmaya başladı. Nörobilimsel bilgileri ve iyileştirme ilkelerini bir araya getirdi. Öğrenmekte zorlanan çocuklara nasıl yardım edeceğine odaklandı. 1925 yılında öğrenme güçlüğünü eğitim sorunu olarak tanımladı. 

Anna Gillingham (1878-1963) üstün bir dil ustalığına sahip yetenekli bir eğitimci ve psikologdu. Okuma-yazma sürecinde çok duyusal stratejiler kullandı ve öğrenmekte zorlanan öğrencilere nasıl yardım edeceğine odaklandı. Öğrencileri ile çok duyusal stratejiler kullanan ilk öğretmenlerden biriydi. Geliştirdiği stratejiler öğrencilerinde çok büyük gelişmelere neden oldu. 

1930’ların başında öğrenci eğitimi ve öğretmen eğitimine temel sağlayan öğretim materyallerini derlemek ve yayınlamak için Dr. Orton ile birlikte çalışmaya başlayan eğitimci ve psikolog Anna Gillingham ile birlikte Orton-Gillingham (OG) yaklaşımını geliştirdiler. Öğrenme güçlüğü olan öğrencilerde bu öğretim yöntemi okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesine büyük bir katkı sağladı. 1930’lardan bu yana araştırmalar Orton-Gillingham Yaklaşımının etkinliğini desteklemeye devam etti.

Orton-Gillingham yaklaşımını karakterize eden temel müfredat içeriği ve eğitim uygulamaları iki kaynaktan elde edildi. Birincisi, son 80 yılda doğrulanmış, zaman içinde test edilmişi bilgi ve uygulamalardan, ikincisi ise bireylerin nasıl öğrendiğine dair bilimsel kanıtlardan elde edilmiştir. Öğrenme güçlüğüne sahip olan bireylerin okur yazarlık becerilerine ulaşmalarının neden zor olduğuna ve bu becerileri gerçekleştirmek için hangi öğretim uygulamalarına ihtiyaç olduğuna dair araştırmalar yapmışlardır.

Orton-Gillingham, okuma ile mücadele eden öğrenciler için kullanılan bir yaklaşımdı. Bu yaklaşım tüm öğrenciler için işe yarayacak olsa da önceliği öğrenme güçlüğü olan öğrencileri geliştirmekti. Orton-Gillingham bire bir derslerde, küçük grup eğitimlerinde kullanıldı. Yaklaşım bazı temel ilkeler üzerine kurgulandı.

 

Orton-Gillingham Yaklaşımının Temel İlkeleri

Yapılandırılmış:

Orton-Gillingham Yaklaşımında her ders, tutarlı bir dizi strateji, etkinlik ve kalıp etrafında düzenlenmiştir. Öğrenci ders süresince ne yapacağını her zaman bilir. Öğrenciler rutine aşina oldukları için aktiviteden aktiviteye kolayca geçiş yapar ve bu hem öğrenci hem de öğretmen için kaygısız bir ortam oluşturur.

 

Ardışık:

Orton-Gillingham Yaklaşımında her beceri mantıksal bir sırayla öğretilir. Öğrenci basitten-karmaşığa, kolaydan-zora doğru ilerler. Net bir plan üzerinden ilerler. Bir adım, önceki adımdan oluşur. Planlamayı takip etmek son derece önemlidir.

 

Kümülatif:

         Orton-Gillingham Yaklaşımında öğrenciye bir beceri öğretilir ve mevcut beceriye hâkim olana kadar bir sonraki beceriye geçmez. Her ders kendi üzerine inşa edilir. Öğrenciler yeni bir konuyu öğrenirken, uzun süreli hafızasında saklanan kadar konu kendi içinde tekrar edilir.

 

Açık:

Orton-Gillingham Yaklaşımında öğretmen, öğretimin merkezindedir. Öğretmen, öğrencide nelerin eksik olduğunu tam olarak neye ihtiyacı olduğunu tespit eder. Varsaymaz ve tahmin etmez. Yaklaşım her derste öğrenci-öğretmen etkileşimini kullanır.

 

Çoklu Algı:

Orton-Gillingham Yaklaşımında öğretmen, öğrencinin duyusal yollarını kullanır. İşitsel, görsel ve dokunsal çalışmalar yürütür. Öğrencide dinleme, bakma ve hareket etme kombinasyonu öğrenci için kalıcı öğrenmeyi sağlar.

 

Sistematik:

Orton-Gillingham Yaklaşımı okuma gelişiminin ilk aşamalarında belirli bir sıralamayla ilerler. Öğrenci çalışmalarda ilerledikçe daha karmaşık yapılarla da karşılaşır. Sistematik öğretimi benimser, yeni kavramları öğretirken her seferinde aynı şekilde öğretir. Böylelikle beyin yeni bir yöntem bulmaya çalışırken enerji harcamaz. Bunun yerine öğrenmeyi rutin hale getirir.

 

Bireyselleştirilmiş:

Orton-Gillingham Yaklaşımının belirli teknikler olmasına rağmen, öğretimin her adımı için öğrencinin akıcılık ve otomatiklik geliştirmesine izin verecek bir hızda ilerler. Öğretim programı kişileştirilmiş halde ilerler. Öğrenci çalışma hızını arttırmayı süreç içinde kendine ilke edinir.

 

Sürekli Geri Bildirim ve Olumlu Pekiştirme:

Orton-Gillingham Yaklaşımında adım adım öğrenirler, basit iyi öğrenilmiş materyalden giderek daha karmaşık olana geçerler. Öğrenci her seviyede ustalaştıkça bir adımdan diğerine geçer. Sürekli olumlu pekiştirilen birey basit olandan karmaşık yapıya doğru hedeflen dirilir. Öğrencilerin kendileri ve öğrenme hakkındaki duyguları önemlidir. Öğretim, başarı deneyimini sağlamaya yöneliktir. Başarı ile artan özgüven ve motivasyon beraberinde gelir.

 

Bilişsel Yaklaşım:

Orton-Gillingham Yaklaşımında öğrenciler öğrendiklerinin ve uyguladıkları öğrenme stratejilerinin nedenlerini anlarlar. Okuma-yazma becerilerinin nasıl geliştirecekleri hakkında yeni edindikleri bilgileri uygulama becerileri kazandıkça kendilerine olan güvenleri artar.

Orton-Gillingham Yaklaşımı; özellikle öğrenme güçlüğü olan bireyler için yararlı olan okuma, yazma ve aritmetik becerilerini öğretmen için yapılandırılmış, kişiselleştirilmiş ve çok duyusal bir plan geliştirirken eğitimcileri güçlendiren bir araçtır. 

Orton-Gillingham, eğitici bir yaklaşımdır. En uygun şekilde bir yöntem, program, sistem veya teknik olarak değil, bir yaklaşım olarak anlaşılır ve uygulanır. Deneyimli bir eğitimcinin elinde, olağanüstü genişlik, derinlik ve esneklik sağlayan güçlü bir araçtır.

Kanıta dayalı bilimsel araştırmalar öğrenme güçlüğü olan bireyler için Orton-Gillingham Yaklaşımının kullanılmasının beyinlerinin okumayı, yazmayı ve aritmetik becerileri öğrenmeyi yeniden yapılandırılacağını göstermiştir. Yaklaşımın ilkelerini referans almış ve bu doğrultuda oluşturulan öğretim programları öğrenme güçlüğü çeken bireyler için her zaman fayda sağlayacaktır.

 

Hakan MUTLU

Whatsapp